Biluzi femeninoa eta identitatea
Duela urte gutxira arte ez dut ulertu emakumeen biluzia eta, oro har, biluzia zer den niretzat; inoiz ez nuen jakin galdera horri erantzuten, nahiz eta oso gaztetatik liluratuta izan nauen, egunero margotzen eta marrazten nuenetik eta nire marrazkien gaia gaur egun nire argazkien berbera zenetik, duela oso gutxi konturatu naiz horretaz.
Biluzteak hainbat zentzu ditu niretzat, umiltasunaren adierazpena da, garen bezala agertzen garelako, edergarririk eta apaingarririk gabe, ez dago non ezkutatu, baina badu, halaber, gizakiari berez datxekion alderdi erotiko, sentsual hori, hezkuntza negatibotzat jo dezagun saiatu dena, batez ere genero femeninoak. Nire argazkietan gizaki gisa ditugun ezaugarri guztiak ager daitezen saiatzeko beste arrazoi bat gehiago da. Enpatia erakuts dezakegu, baina ez larrua, adimenaz harro egon daiteke… daukana, baina ez gure sexualitateaz, eta horrela luzaroan jarrai genezake, hala ere, eta pentsamendu hain egoki horretan oinarrituta, “erdiko gunean dago bertutea” dioena, nire argazkia garen osotasunaren nahasketa baten gisakoa izan dadin saiatzen naiz, zeren eta, azkenean, horrela dokumentatu nahi dugu geure burua, gizaki gisa, bere osagai guztiekin.
Argazkiak egiteak balio bat ematen die gauzei, baita pertsonei ere, eta hori ukaezina da, interesgarria iruditzen zaigunari baino ez baitiogu argazkia egiten, eta niri biluzia alderdi interesgarriegia iruditzen zait ezkutatzeko. Susan Sontagek esan zuen: “Beti egon naiz kezkatuta gai honi buruzko liburu eta hedabideek erakusten diguten ikuspuntuarekin, biluzi erabilgarria, norentzat?”. Historiak gizonen nahiekin atsegin jokatu duen biluzi bat erakutsi digu, biluzi bat, zeinean emakumeak objektuaren funtzioa betetzen duen, atrezzoz inguratua, emakumeen irudia nahikoa ez balitz ere, eta zentzu horretan nire borroka da biluziaren nire kontzeptua emakume gisa, batez ere, eta argazkilari gisa, nire ikuspegitik erakustea, beraz, ikuspegi ziur aski desberdina ematen duen subjektu gisa, orain arte maskulinoaren begiradak markatzen zituenen aldean bestelako aukerak emanez.
Biluzi femeninoen argazki ausartak eta pasibotasunetik urrun daudenak egiteko premian sinesten dut, emakumearen gorputza gure edertasunarekin eta gure inperfekzioarekin nabarmentzen dutenak, eta hori guztia emakumeen begietatik, azken finean, zein gu geu baino hobe nolakoak garen eta gure gorputzean zer gertatzen zaigun kontatzeko. Gure irudiaren diskurtso horretan parte aktiboa izateak gure nortasunaren gidari egiten gaituela sentitzen dut. Nola sentitu gustura guk sortu ez dugun ikusizko identitate batean?
Eta horixe egiten hasi nintzen nire autorretratuekin: nire gorputza gudu-zelai gisa erabili, eta akatsen eta asmatzeen mapa gisa, arakatu, publiko egiten ausartzen ez garen, eta urteetan zehar izandako bilakaera fisikoa eta emozionala kontatzen duen autobiografia bisual bihurtu diren, galdera horiei erantzunak bilatu.
Autorretratu bakoitza istorio bat da berez, egunkari zintzo bat ere izan liteke, zeinaren bilbea eta gertatutakoa nik baino ezagutzen ez ditudan, eta horrek lasai eta salbu uzten nau. Nire autorretratu oso gutxitan erakusten dut aurpegia, adierazpen-karga guztia formetan, kolorean edo gorputzean utziz, anonimoak egiteko asmoz; horrela, beste pertsona batzuk, emakumeak edo gizonak, islatuta ikus daitezkeela uste dut, azkenaldian emakume argazkilari gisa biluzi hori nire begietatik ere esploratu nahi baitut.
Sare sozialak aurrerapen handia izan dira, argazkigintzako profesional ezezagunengana eta, aldi berean, zoragarriengana hurbildu gaituzten aldetik. Aurrerapen hori gabe, ez genukeen horien berri izango. Hala ere, minbizi inplizitu bat dago sare sozialetan, eta zentsura zentzugabea eta oldarkorra da, zalantzazko irizpide batekin, gainera…
Gure gorputzen aniztasuna erakusten saiatzen naiz behin eta berriz nire lanarekin, horiek ikusgarri egiten eta, horrela, orain arte erreferente bakartzat izan dugun irudi normalizatutik ihes egiten, hainbat erreferente behar baitira gu haietan identifikatzeko, etxean egoteko eta ondo sentitzeko.
Eta hori autofotografiatzen, neure buruari oso gertutik begiratuz, neure muga fisiko eta psikologikoak zein diren jakinez, neure buruari neure burua ulertzen lagunduz aurkitzen joan naiz; asko ulertu eta ikasi dut nire eta nire kameraren aurrean esertzen diren pertsonengandik, pertsonak adina barruko mundu eta istorio ezkutu aurkitu dut. Entzuten, begiratzen eta neure burua ulertzen.
Biluzik denok berdinak garela ikasi dut, afektu, autoestimu, beldur, ilusio eta gizakiari datxezkion beste behar asko ditugula, nahiz eta desberdin sentitu, gizartean ikusgai izan behar dugula, eta horrek gure nortasuna indartzen du. Horregatik guztiagatik jarraitzen dut gure gorputz biluziei argazkiak egiten, nolakoak garen begiratu eta kontatu nahi duen emakume baten begiradarekin, geuk eraiki behar baitugu geure nortasuna.
